Suport – Pyetje informacione - Abissnet

VPN është shkurtim për “Virtual Private Network” ose “Rrjet Privat Virtual” në shqip.

VPN është një teknologji e sigurisë së informacionit që lejon përdoruesit të lidhen përmes internetit dhe të komunikojnë me njëri-tjetrin në mënyrë të sigurt dhe private.

VPN përdor një tunel të enkriptuar midis pajisjes së përdoruesit dhe serverit VPN, duke fshehur aktivitetin e përdoruesit në internet dhe duke e bërë atë të vështirë për hackerët, autoritetet dhe ndonjë person që mund të jetë duke e ndjekur aktivitetin e tyre në internet. Përdoruesit e VPN mund të kenë akses në internet nga vendet e ndryshme të botës dhe vendit dhe kanë IP të ndryshme.

VPN mund të përdoret për qëllime të ndryshme, siç janë siguria e informacionit në internet, ose për të pasur akses në shërbime dhe faqe të kufizuara si dhe në vendet që kanë censurë të informacionit. Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se VPN nuk është një zgjidhje absolute për të mbrojtur të dhënat personale në internet dhe se ka disa rreziqe që duhet të merren parasysh.

Lidhja me internet e pajisjes suaj drejtohet përmes serverit privat të VPN-së tuaj në vend të ISP-së që është ofruesi i shërbimit të internetit. Kjo do të thotë që kur të dhënat tuaja transferohen në internet, ato burojnë nga VPN. Një VPN vepron si ndërmjetës për t’ju ndihmuar të lidheni me internetin dhe rrjedhimisht fsheh adresën tuaj IP, gjithashtu mbron identitetin tuaj në internet. Një VPN krijon një hapësirë të sigurt dhe private nga pajisja që po përdorni në vetë internetin-për t’i mbajtur private të dhënat tuaja të rëndësishme.

Ka disa arsye pse duhet të përdorni VPN:

Siguri në internet: Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në mbrojtjen e të dhënave tuaja dhe aktivitetit tuaj në internet nga ata që mund të jenë duke ndjekur ose “spiunuar” aktivitetin tuaj në internet. Duke përdorur VPN, të dhënat tuaja të transmetuara në internet do të jenë të enkriptuara dhe të fshehura nga palët e jashtme. Qasje në internet në vende të censuruara: Në disa vende, qasja në internet është e kufizuar dhe disa faqe janë të bllokuara. Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në qasje në këto faqe dhe shërbime, duke i bërë të mundur për përdoruesit aty. Mbrojtje e privatësisë: Në disa raste, pajisjet dhe aplikacionet mund të ndjekin aktivitetin tuaj në internet dhe të mbledhin të dhëna personale. Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në mbrojtjen e privatësisë duke fshehur IP-në tuaj dhe duke e bërë të vështirë që ata të ndjekin aktivitetin tuaj në internet. Shfletim i sigurtë i internetit publik: Duke përdorur internetin publik, siç janë rrjetet Wi-Fi të hapura në sheshe, stacione, aeroporte, stacione treni, spitale, shkolla etj. Ekziston rreziku i “hakimit” të informacionit tuaj. Përdorimi i VPN ndihmon për mbrojtjen e informacionit tuaj nga sulmet e mundshme të hakerëve dhe sulmet te tjera të thyerjes së sigurisë.

Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se përdorimi i VPN nuk është një zgjidhje absolute për të mbrojtur të dhënat personale në internet dhe se ka disa kufizime dhe rreziqe që duhet të merren parasysh.

Wi-Fi 6 (ose 802.11ax) është një standard i ri i teknologjisë së rrjeteve pa tel që ofron shpejtësi të mëdha të transferimit të të dhënave dhe ka ndryshime të rëndësishme ne lidhje me me standardet e mëparshme Wi-Fi. Kjo teknologji ofron një shpejtësi më të lartë të transferimit të të dhënave, duke arritur deri në 9.6 Gbps/sec (gigabita në sekondë) në krahasim me 3.5 Gbps /sec që ofron standardi i mëparshëm Wi-Fi 5 (802.11ac). Kjo do të thotë se mund të transmetoni video dhe të dërgoni të dhëna shumë më shpejt nëpërmjet rrjetit Wi-Fi. Përveç kësaj, Wi-Fi 6 ka ndryshime të tjera që e bëjnë më efikas e të sigurt. Një nga ndryshimet kryesore është se ai përdor teknologjinë OFDMA (Orthogonal Frequency-Division Multiple Access), e cila lejon më shumë pajisje të lidhen me rrjetin Wi-Fi dhe të përdorin kanale të ndara për transmetim të të dhënave. Kjo do të thotë se edhe nëse ka shumë pajisje që përdorin rrjetin Wi-Fi, ata nuk ndikojnë në performancën e rrjetit dhe shërbimin e njërës paisje nga tjetra të lidhura në Wi-Fi.

Gjithashtu, Wi-Fi 6 përdor teknologjinë MU-MIMO (Multi-User Multiple-Input Multiple-Output), e cila ndihmon në rritjen e shpejtësisë së rrjetit, duke lejuar paisjet të përdorin kanale të ndara. Në standardet e mëparshme Wi-Fi, pajisjet mund të lidhen me një kanal, ndërsa me Wi-Fi 6, disa pajisje mund të përdorin kanale të ndara në të njëjtën kohë.

Në përgjithësi, Wi-Fi 6 është një teknologji me standard më të lartë të rrjeteve pa tel që ofron shpejtësi më të larta, një numër ndryshimesh që e bëjnë më efikase dhe të sigurtë, dhe e lejon që më shumë pajisje të lidhen me rrjetin Wi-Fi në të njëjtën kohë.

Një Proxy Server është një server që vepron si një ndërmjetës midis klientëve dhe serverave të tjerë në internet. Në vend që të kërkojnë dhe të marrin të dhëna direkt nga serveri i dëshiruar, klientët e lidhur me një proxy server i dërgojnë kërkesat e tyre për të dhënat nëpërmjet këtij serveri. Proxy serveri ndërmjetëson kërkesat dhe merr të dhënat nga serveri i dëshiruar, duke i kthyer përgjigje klientit. Ka disa arsye pse kërkohet të përdoret një proxy server. Një nga arsyet kryesore është siguria, sepse përdorimi i një proxy serveri mund të ndihmojë në mbrojtjen e identitetit të përdoruesit dhe të dhënave të tij personale. Proxy serveri mund të maskojë adresën IP të përdoruesit dhe të fshehë aktivitetin e tij në internet. Arsye tjetër për të përdorur proxy server është për të rritur shpejtësinë e aksesit në internet. Proxy serveri mund të ruajë kopje të faqes web dhe të te dhënave të tjera në memorien e tij, duke i lejuar përdoruesve të kërkojnë dhe marrin të dhëna më shpejt nëse kërkesat e tyre i adresohen këtij serveri. Në mënyrë të ngjashme, proxy serveri mund të përdoret për të kufizuar aksesin në internet, duke i kufizuar përdoruesit që hyjnë në disa faqe web-i. Një proxy server mund të përdoret edhe për të shpërndarë ngarkesën e rrjetit nëpër disa servera duke lejuar një shërbim më të qëndrueshëm dhe të shpejtë për përdoruesit.

Një proxy Server krijon adresën e vet IP. Kur kërkoni qasje në një faqe nga një server në internet, në vend që ta dërgoni atë kërkesë drejtpërdrejt, serveri juaj proxy “e përgjon” atë dhe e kërkon atë për ju. Më pas pret që serveri në internet të trajtojë atë kërkesë dhe të sigurojë të dhënat që dëshironi. Pas kësaj, ai mbledh këto të dhëna dhe i dërgon në kompjuterin tuaj, duke ju lejuar të ngarkohet faqja e internetit të kërkuar. Pjesë e rëndësishme e këtij procesi është që serveri proxy mund të bëjë ndryshime në kërkesën tuaj. Kjo përfshin sigurimin e serverit në internet me një adresë IP të ndryshme në mënyrë që ai të mos dijë se nga vjen kërkesa. Ai gjithashtu mund të enkriptojë të dhënat që dërgoni, duke siguruar që ato të mos lexohen nga një burim i jashtëm derisa të arrijë në serverin e webit.

Përdorimi i një serveri proxy sjell disa përfitime për përdoruesit në internet, si në aspektin e sigurisë, performancës dhe kontrollit të aksesit në internet. Në vijim janë disa nga përfitimet kryesore që mund të sjellë përdorimi i një serveri proxy. Siguria dhe privatësia: Një server proxy mund të mbrojë identitetin dhe të dhënat personale të përdoruesit duke fshehur adresën IP të tij dhe duke maskuar aktivitetin e tij në internet nga serveri i dëshiruar. Kjo bën që të jetë më e vështirë për hackerët dhe kriminelët në internet për të vjedhur të dhënat personale të përdoruesit.

Kufizimi i aksesit: Një server proxy mund të përdoret për të kufizuar aksesin në internet, duke i lejuar përdoruesit të hyjnë vetëm në disa faqe interneti dhe duke i kufizuar ato që janë potencialisht të rrezikshme. Kjo ndihmon në mbrojtjen e përdoruesve nga viruset, malware dhe ata që janë në kërkim të të dhënave personale.

Performanca: Përdorimi i një serveri proxy mund të përmirësojë performancën e aksesit në internet, duke ruajtur kopje të faqeve të internetit dhe të të dhënave të tjera në memorien e tij. Kjo lejon përdoruesit të kërkojnë dhe të marrin këto të dhëna më shpejt nëse kërkesat e tyre i adresohen këtij serveri.

Kufizimi i bandës: Një server proxy mund të përdoret për të kufizuar aksesin në internet, duke i kufizuar të dhënat e përdoruesit që mund të hyjnë në disa faqe ose duke e lejuar vetëm hyrjen në disa faqe webi. Kjo ndihmon në kontrollin e përdorimit të bandës së internetit dhe mund të ndihmojë në parandalimin e shfrytëzimit pertej limitit të bandës së internetit nga aplikacionet dhe shërbimet e tjera në internet.

Shpërndarja e ngarkesës së rrjetit: Një server proxy mund të përdoret për të shpërndarë ngarkesën e rrjetit nëpër disa servera, duke lejuar një shërbim më të qëndrueshëm dhe me të shpejtë për përdoruesit. Kjo mund të ndihmojë në shmangjen e prishjes së shërbimit nëse një server është i zënë ose nuk funksionon.
Një LAN (Local Area Network) është një rrjet i vogël kompjuterash dhe pajisjesh të tjera elektronike, të lidhura në një hapësirë fizike të kufizuar, si një zyrë, shtëpi ose një ndërtesë e vogël. Në këtë lloj rrjeti, pajisjet janë të lidhura me njëra-tjetrën përmes një infrastrukture kabllosh ose pa kabllo, siç janë kabllo Ethernet, WiFi, Bluetooth, etj.

Në një LAN, pajisjet mund të ndajnë dhe të aksesojnë burime të ndryshme, siç janë printerat, skedarët, dhe lidhja me internetin, dhe mund të komunikojnë midis tyre pa përdorur internetin. LAN mund të jetë i mbrojtur nga jashtë duke përdorur firewall dhe mjete të tjera të sigurisë për të ndaluar hyrjen e paligjshme në rrjetin lokal. Një LAN është shpesh i përdorur në ambiente të biznesit, institucioneve arsimore, kampuseve të universiteteve, ose edhe në shtëpi, kur dy apo më shumë kompjutera janë të lidhur në një rrjet për të ndarë burime dhe informacione midis tyre. Për dallim nga LAN, WAN (Wide Area Network) është një rrjet që lidh një numër të madh pajisjesh në një hapësirë të gjëre, siç janë qytetet, shtetet dhe madje edhe vende të ndryshme në të gjithë botën.
LAN-i (Local Area Network) ka shumë avantazhe, duke përfshirë:

Ndarjen e burimeve: Në një LAN, pajisjet mund të ndajnë burime të ndryshme si printerat, skedarët dhe shërbimet e tjera, duke përmirësuar efikasitetin dhe produktivitetin e punës.

Komunikim i shpejtë: Lidhja direkte midis pajisjeve në një LAN është shumë më e shpejtë dhe e sigurtë se sa të lidhen përmes internetit. Kjo mund të ndihmojë në komunikimin më efikas midis anëtarëve të një organizate apo në një familje kur punojnë me paisje pjesë të këtij Lani.

Më pak kosto: LAN-i është më i lirë për t’u instaluar dhe mirëmbajtur, sidomos nëse pajisjet janë të vendosura në të njëjtin vend.

Siguri më e lartë: Në LAN, administratori mund të vendosë masat e sigurisë për të mbrojtur rrjetin nga hyrjet e paautorizuar, duke përfshirë firewall dhe mjetet e tjera të sigurisë.

Qasja më e lehtë: Në LAN, është më e lehtë për të aksesuar burime të ndryshme të pajisjeve të rrjetit, duke përfshirë printerat, skedarët, dhe kompjutera të tjerë etj. Kjo mund të bëjë punën më efikase dhe të ndihmojë në rritjen e produktivitetit të punës.

Krijon mundësi për rrjedhje të të dhënave

Të ndash të dhënat midis pajisjeve të lidhura në Lan është një përfitim i madh praktik, por mund që një sulm piraterie të shkelë zonën qendrore për të hakuar të gjithë Lani-in tuaj, pra paisjeve që janë pjesë e tij. Për të shmangur këtë, duhet të siguroheni që masat e sigurisë të jenë efektive dhe të mirmbahen në kohë. 

Kufizimet gjeografike 

Informacioni zakonisht nuk mund të ndahet përtej ndërtesës. Kjo do të thotë që përdoruesve u kërkohet të jenë në afërsi të zonës qendrore të Lan për të hyrë në burime. 

Përplasjet prekin të gjithë të përfshirët 

Për shkak se çdo kompjuter dhe pajisje e lidhur i qasen të dhënat nga e njëjta pikë qendrore, problemi më i vogël mund të ndikojë tek të gjithë paisjet e kompjuterat. Për të shmangur probleme të mëdha, sigurohuni që po kryeni mirëmbajtje të rregullt.

WAN është akronimi i “Wide Area Network” që nënkupton një rrjet të gjerë paisjesh, por në distanca të mëdha. WAN është një lloj rrjeti që lidh dy ose më shumë LAN (Local Area Networks) ose ndërtime të tjera të rrjetit, si dhe pajisje të ndryshme, që ndodhen në distanca të largëta, duke përfshirë edhe distancë brenda një shteti, apo disa shtetesh.

Në kundërshtim me LAN, që lidh pajisjet brenda një zonë të kufizuar fizike, WAN e bën të mundur lidhjen e pajisjeve nëpërmjet infrastrukturave të ndryshme, siç janë linjat e telekomunikacionit, satelitët, rrjetet celulare, etj. WAN është përdorur shumë për qasje në internet dhe per realizimin e lidhjeve midis operatorëve që ndodhen kudo nëpër botë. Për shembull, një korporatë me zyra në vende të ndryshme të botës mund të përdorë WAN, për të lidhur të gjitha zyrat e veta në një rrjet të vetëm. Keshtu ndahen të dhënat dhe shërbimet midis tyre dhe duke e bërë më efikas bashkëpunimin dhe komunikimin midis zyrave. WAN gjithashtu mund të përdoret për të lidhur data center-ra, qendra të qeverive, organizatave, grupeve ekonomike, kompanive, univesriteteve me disa site etj.
Në vazhdim paraqesim disa avantazhe të rrjetit WAN:

Lidhje në distanca të largëta: WAN mundëson lidhje të përsosura midis pajisjeve që ndodhen në distanca të largëta. Kjo e bën të mundur komunikimin dhe bashkëpunimin midis organizatave dhe individëve që ndodhen në vende të ndryshme të botës.

Qasje në burime të shumta: Me WAN, një organizatë mund të ketë qasje në burime të ndryshme në vende të ndryshme të botës. Ndajnë të dhënat midis pajisjeve: WAN mundëson ndarjen e të dhënave midis pajisjeve në distanca të ndryshme. Kjo bën të mundur shkëmbimin e të dhënave dhe bashkëpunimin midis individëve dhe organizatave që ndodhen në vende të ndryshme të botës në zyra të ndryshme të këtij rrjeti.

Eficenca: WAN mund të shërbejë për shumë përdorues në të njëjtën kohë, duke mundësuar aksesin e tyre në të dhënat dhe shërbimet e organizatës.

Fleksibilitet: WAN mund të ndryshojë në varësi të nevojave të organizatës. Kjo e bën të mundur përshtatjen e rrjetit WAN për të përmbushur nevojat specifike të organizatës.

Siguri: WAN mund të sigurojë një shkallë të lartë të sigurisë për të dhënat dhe shërbimet që ndodhen në rrjet. Kjo është e rëndësishme për organizatat që kanë nevojë për të mbrojtur të dhënat e tyre nga sulmet dhe kërcënimet e sigurisë. Këto avantazhe bëjnë WAN të një zgjidhje të përshtatshme për organizatat që operojnë në nivel ndershetetror, midis vendeve te aferta ose te largeta.

Kushton:

Rrjetet WAN mund të jenë kaq të gjera, vendosja dhe mbajtja e një lidhjeje të shpejtë midis vendndodhjeve mund të jetë e kushtueshme. Mirëmbajtja është gjithashtu kërkon mbikëqyrje të vazhdueshme, sepse çdo defekt ose problem i pazgjidhur mund të ndikojë në adresa të shumta biznesi dhe të prishë të gjitha pajisjet, duke lënë pa punë disa zyra apo persona.

Siguria:

Ndërsa transferimi i informacionit përmes një WAN ofron privatësi, operimi në vendndodhje të shumta do të thotë se ekziston rreziku i përgjimit të të dhënave nga hakerat. Për të përmirësuar sigurinë e të dhënave të punonjësve dhe të klientëve, merren masa për ta bërë të pakalueshëm rrjetin përmes kriptit të WAN-it.

Shpejtësia:

Informacioni shpërndahet në një zonë të madhe gjeografike, me shumë pajisje që ndajnë aksesin në të njëjtën infrastrukturë qendrore, dhe kjo mund ta ndikojë shpejtësinë. Kjo mund të trajtohet me një përshpejtues WAN, i cili “ngjesh”të dhënat dhe redukton vonesën.

×