VPN është shkurtim për “Virtual Private Network” ose “Rrjet Privat Virtual” në shqip.
VPN është një teknologji e sigurisë së informacionit që lejon përdoruesit të lidhen përmes internetit dhe të komunikojnë me njëri-tjetrin në mënyrë të sigurt dhe private.
VPN përdor një tunel të enkriptuar midis pajisjes së përdoruesit dhe serverit VPN, duke fshehur aktivitetin e përdoruesit në internet dhe duke e bërë atë të vështirë për hackerët, autoritetet dhe ndonjë person që mund të jetë duke e ndjekur aktivitetin e tyre në internet. Përdoruesit e VPN mund të kenë akses në internet nga vendet e ndryshme të botës dhe vendit dhe kanë IP të ndryshme.
VPN mund të përdoret për qëllime të ndryshme, siç janë siguria e informacionit në internet, ose për të pasur akses në shërbime dhe faqe të kufizuara si dhe në vendet që kanë censurë të informacionit. Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se VPN nuk është një zgjidhje absolute për të mbrojtur të dhënat personale në internet dhe se ka disa rreziqe që duhet të merren parasysh.
Lidhja me internet e pajisjes suaj drejtohet përmes serverit privat të VPN-së tuaj në vend të ISP-së që është ofruesi i shërbimit të internetit. Kjo do të thotë që kur të dhënat tuaja transferohen në internet, ato burojnë nga VPN. Një VPN vepron si ndërmjetës për t’ju ndihmuar të lidheni me internetin dhe rrjedhimisht fsheh adresën tuaj IP, gjithashtu mbron identitetin tuaj në internet. Një VPN krijon një hapësirë të sigurt dhe private nga pajisja që po përdorni në vetë internetin-për t’i mbajtur private të dhënat tuaja të rëndësishme.
Ka disa arsye pse duhet të përdorni VPN:
Siguri në internet: Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në mbrojtjen e të dhënave tuaja dhe aktivitetit tuaj në internet nga ata që mund të jenë duke ndjekur ose “spiunuar” aktivitetin tuaj në internet. Duke përdorur VPN, të dhënat tuaja të transmetuara në internet do të jenë të enkriptuara dhe të fshehura nga palët e jashtme. Qasje në internet në vende të censuruara: Në disa vende, qasja në internet është e kufizuar dhe disa faqe janë të bllokuara. Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në qasje në këto faqe dhe shërbime, duke i bërë të mundur për përdoruesit aty. Mbrojtje e privatësisë: Në disa raste, pajisjet dhe aplikacionet mund të ndjekin aktivitetin tuaj në internet dhe të mbledhin të dhëna personale. Përdorimi i VPN mund të ndihmojë në mbrojtjen e privatësisë duke fshehur IP-në tuaj dhe duke e bërë të vështirë që ata të ndjekin aktivitetin tuaj në internet. Shfletim i sigurtë i internetit publik: Duke përdorur internetin publik, siç janë rrjetet Wi-Fi të hapura në sheshe, stacione, aeroporte, stacione treni, spitale, shkolla etj. Ekziston rreziku i “hakimit” të informacionit tuaj. Përdorimi i VPN ndihmon për mbrojtjen e informacionit tuaj nga sulmet e mundshme të hakerëve dhe sulmet te tjera të thyerjes së sigurisë.
Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se përdorimi i VPN nuk është një zgjidhje absolute për të mbrojtur të dhënat personale në internet dhe se ka disa kufizime dhe rreziqe që duhet të merren parasysh.
Një Proxy Server është një server që vepron si një ndërmjetës midis klientëve dhe serverave të tjerë në internet. Në vend që të kërkojnë dhe të marrin të dhëna direkt nga serveri i dëshiruar, klientët e lidhur me një proxy server i dërgojnë kërkesat e tyre për të dhënat nëpërmjet këtij serveri. Proxy serveri ndërmjetëson kërkesat dhe merr të dhënat nga serveri i dëshiruar, duke i kthyer përgjigje klientit. Ka disa arsye pse kërkohet të përdoret një proxy server. Një nga arsyet kryesore është siguria, sepse përdorimi i një proxy serveri mund të ndihmojë në mbrojtjen e identitetit të përdoruesit dhe të dhënave të tij personale. Proxy serveri mund të maskojë adresën IP të përdoruesit dhe të fshehë aktivitetin e tij në internet. Arsye tjetër për të përdorur proxy server është për të rritur shpejtësinë e aksesit në internet. Proxy serveri mund të ruajë kopje të faqes web dhe të te dhënave të tjera në memorien e tij, duke i lejuar përdoruesve të kërkojnë dhe marrin të dhëna më shpejt nëse kërkesat e tyre i adresohen këtij serveri. Në mënyrë të ngjashme, proxy serveri mund të përdoret për të kufizuar aksesin në internet, duke i kufizuar përdoruesit që hyjnë në disa faqe web-i. Një proxy server mund të përdoret edhe për të shpërndarë ngarkesën e rrjetit nëpër disa servera duke lejuar një shërbim më të qëndrueshëm dhe të shpejtë për përdoruesit.
Një proxy Server krijon adresën e vet IP. Kur kërkoni qasje në një faqe nga një server në internet, në vend që ta dërgoni atë kërkesë drejtpërdrejt, serveri juaj proxy “e përgjon” atë dhe e kërkon atë për ju. Më pas pret që serveri në internet të trajtojë atë kërkesë dhe të sigurojë të dhënat që dëshironi. Pas kësaj, ai mbledh këto të dhëna dhe i dërgon në kompjuterin tuaj, duke ju lejuar të ngarkohet faqja e internetit të kërkuar. Pjesë e rëndësishme e këtij procesi është që serveri proxy mund të bëjë ndryshime në kërkesën tuaj. Kjo përfshin sigurimin e serverit në internet me një adresë IP të ndryshme në mënyrë që ai të mos dijë se nga vjen kërkesa. Ai gjithashtu mund të enkriptojë të dhënat që dërgoni, duke siguruar që ato të mos lexohen nga një burim i jashtëm derisa të arrijë në serverin e webit.
Krijon mundësi për rrjedhje të të dhënave
Të ndash të dhënat midis pajisjeve të lidhura në Lan është një përfitim i madh praktik, por mund që një sulm piraterie të shkelë zonën qendrore për të hakuar të gjithë Lani-in tuaj, pra paisjeve që janë pjesë e tij. Për të shmangur këtë, duhet të siguroheni që masat e sigurisë të jenë efektive dhe të mirmbahen në kohë.
Kufizimet gjeografike
Informacioni zakonisht nuk mund të ndahet përtej ndërtesës. Kjo do të thotë që përdoruesve u kërkohet të jenë në afërsi të zonës qendrore të Lan për të hyrë në burime.
Përplasjet prekin të gjithë të përfshirët
Për shkak se çdo kompjuter dhe pajisje e lidhur i qasen të dhënat nga e njëjta pikë qendrore, problemi më i vogël mund të ndikojë tek të gjithë paisjet e kompjuterat. Për të shmangur probleme të mëdha, sigurohuni që po kryeni mirëmbajtje të rregullt.
Kushton:
Rrjetet WAN mund të jenë kaq të gjera, vendosja dhe mbajtja e një lidhjeje të shpejtë midis vendndodhjeve mund të jetë e kushtueshme. Mirëmbajtja është gjithashtu kërkon mbikëqyrje të vazhdueshme, sepse çdo defekt ose problem i pazgjidhur mund të ndikojë në adresa të shumta biznesi dhe të prishë të gjitha pajisjet, duke lënë pa punë disa zyra apo persona.
Siguria:
Ndërsa transferimi i informacionit përmes një WAN ofron privatësi, operimi në vendndodhje të shumta do të thotë se ekziston rreziku i përgjimit të të dhënave nga hakerat. Për të përmirësuar sigurinë e të dhënave të punonjësve dhe të klientëve, merren masa për ta bërë të pakalueshëm rrjetin përmes kriptit të WAN-it.
Shpejtësia:
Informacioni shpërndahet në një zonë të madhe gjeografike, me shumë pajisje që ndajnë aksesin në të njëjtën infrastrukturë qendrore, dhe kjo mund ta ndikojë shpejtësinë. Kjo mund të trajtohet me një përshpejtues WAN, i cili “ngjesh”të dhënat dhe redukton vonesën.